ESGİAD: 21 gün boyunca OHAL ilan edilsin
ESGİAD) ve İÇGİAF Yönetim Kurulu Üyesi Kerem Toparlar, koronavirüsün ekonomik etkilerini analiz etmek ve iş dünyasının taleplerini dile getirmek amacıyla dernek üyeleri arasında yapılan araştırmanın sonuçlarını paylaştı. Toparlar, alınan önlemleri takdirle karşıladıklarını ancak yetersiz olduğunu düşünen çok sayıda iş insanın olduğuna dikkat çekti.
“21 gün boyunca Olağanüstü Hal ilan edilmesini ve sosyal devletin varlığını yanımızda hissetmeyi istiyoruz” diyen Toparlar, “Kısa çalışma ödeneği ve diğer teşviklerin daha kapsayıcı bir şekilde dağıtılmasını bekliyoruz. Kredi, kira ve faturaların ötelenmesinin elzem olduğunu düşünüyoruz. Virüsü kontrol eden devletlerin bu şekilde önemli mesafe kaydettiğini unutmamak gerekiyor. Virüs kontrol edilmeye başlandığı zaman bu durum piyasalara fazlasıyla olumlu yansıyacak ve verilen kayıp kısa sürede geri kazanılacaktır. Önemli olan doğru tedbirleri zamanında almak” ifadelerini kullandı.
“40 bin çalışan bir arada çalışıyor”
Eskişehir’de, 40 bin kişinin bir arada çalışmak zorunda olmasının da ciddi bir tehlike arz ettiğinin altını çizen Toparlar, “Eskişehir’de nüfus yoğunluğu üretim sektöründe çalışıyor. EOSB, KOBİ OSB, EMKO, TEKSAN, BAKSAN, Oto Sanayi, Küçük Sanayi gibi birbirine bitişik bu bölgede yaklaşık 40 bin insan çalışıyor. Bu kişiler aynı yerlerde çalışmakla birlikte, aynı servisleri, yemekhaneleri ve soyunma bölümlerini kullanıyor. Uzmanların virüsü 1 kişinin 100 kişiye bulaştırabileceği uyarısına göre bu olasılığın küçük bir kısmının dahi Eskişehir’i tamamen enfekte edebileceğini dikkate almak gerekiyor. Her yerde, herkes tarafından “Evde Kal Türkiye” dense dahi bizler sokağa çıkma yasağı olmadığı için işletmelerimizi açmak zorundayız. Hiçbir tüccar piyasadaki yerini kaybetmemek adına “ben çalışmıyorum” diye bir inisiyatif alamıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Sayın Mustafa Varank’ın belirttiği gibi aynı işi yapan bir fabrika çalışırken diğeri üretimi durduramaz. Böyle bir kararı devletimizin uygulaması gerekiyor. Aksi takdirde haksız rekabet oluşur. Kendine gelen talebi başka bir yere yönlendirmemek ve piyasada tutunmak adına hiçbir işletme bu kararı uygulayamaz” diye konuştu.
“Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilme oranının yetersiz”
Toparlar, kredi ve kira ödemelerin öteleneceğine dair haberleri olumlu bulduklarını ancak üyelerinin en büyük beklentisinin kredi ve kira gibi elektrik, gaz, su, telefon ve internet faturalarının da ötelenmesi olduğunu ifade etti.
Kısa çalışma ödeneğinden yararlanabilme oranının yetersiz olduğuna vurgu yapan Toparlar, “
Yararlanmak için ticarethanenin en az bir ay kapanacak ya da en az yüzde 30 küçülmüş olması gerek. Yararlanacak kişinin en az 3 aylık çalışan olması gerek. Bu ve benzeri şartlardan dolayı bu imkandan çok dar bir kesim yararlanabiliyor. Burada kapsam genişletilmeli. İşletmenin küçülmesi ya da kapanması beklenmeden bu yardımlar uygulanmalı. Yoksa zaten yüksek olan işsizlik rakamların önünü alamayabiliriz” dedi.
“65 yaş üstü vatandaşların ve kronik hastaların dışarı çıkmaları sınırlandı ancak bu insanların özlük hakları çalıştıkları yerde korunmalı” diyen Toparlar, bu süreçte yaş ya da kronik rahatsızlık nedeniyle hiçbir çalışanın işten çıkartılamaması gerektiğini belirterek, işverenlere de bu kişiler için ücret desteği verilmesi gerektiğini söyledi.
“SGK primleri ve muhtasar ödemeleri ile ilgili ertelemede kapsam genişletilmeli”
Belli sektörlerde SGK primleri ve muhtasar ödemeleri ile ilgili ötelemede kapsamın dar olduğunun altını çizen Toparlar “Belli sektörlerde SGK primleri ve muhtasar ödemelerinin öteleneceği söylendi. Ulaşım bundan yararlanabilecek sektörlerden biri ancak diğer sektörlerinde bu kapsama alınması gerekiyor. Yirminin üzerinde tır ile hem kendi üretimimizin sevkiyatını hem dışardan aldığımız nakliye işlerini yapıyoruz. Üstelik demiryolu projelerinde kullanılmak üzere malzeme satıyoruz. Fakat ana faaliyet alanımız ulaşım değil diye destekten yararlanamıyoruz. Kapsam ne yazık ki çok dar. Bunun genişletilmesi sadece bizim değil tüm sanayicilerimizin de ortak beklentisi” ifadelerini kullandı. İcra ve iflas başvurularının 30 Nisan’a kadar ertelenmesi ve çeklerin ödenmemesi durumunda karşılıksız çek ibraz etme suçunun oluşmamasının özellikle kötü niyetli borçlular için fırsat olduğunu dile getiren Toparlar, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Pek çok alacak temerrüde düştü. İyi niyetli yapılan bir çalışma olsa dahi bu karar ticari hayatı zora düşürecektir. Dar bir kapsamda iyi bir denetimle uygulanmasını bekliyoruz. Üyelerimiz ekonomimizin en büyük çarkı olan inşaat sektöründe anormal bir durgunluk olduğunu ifade ediyor. Ev peşinatlarının yüzde 10’a çekilmesi bir heyecan yaratsa bile görebildiğimiz kadarıyla döviz kaynaklı maliyet artışları ve sokağa çıkma korkusu bu önlemin pozitif bir katkıya dönüşmediği yönünde.”