ESKİŞEHİR'DE SOĞAN ÜRETİMİ SON 10 YILIN DİBİNDE
Eskişehir’de kuru soğan üretiminin son 10 yılın en dip seviyesine geriledi
Yenigün Gazetesi yazarı Deniz Çağlar Fırat, Eskişehir'deki soğan üretim miktarlarını kaleme aldı. Çağlar, Eskişehir’de kuru soğan üretiminin 106 bin ton ile son 10 yılın en dip seviyesine gerilediğini aktardı.
İşte Deniz Çağlar Fırat'ın yazısı.
Ülke genelinde tarımsal ürünlerde yaşanan büyük kriz devam ederken sorunun nasıl çözüleceğine dair somut adım atılmaması büyük bir sıkıntı halini almaya başladı. Özellikle kuru soğan ve patates gibi en temel ve geçmiş yıllarda en bol ve haliyle en ucuz tarımsal ürünlerin bile özellikle Suriye ve Irak gibi ülkelerden ithal edilmesi büyük tepki de çekiyor.
Hükümet ilk başlarda özellikle soğanda yaşanan bu sıkıntıyı “stokçuluğa” bağlayıp işin içinden sıyrılmaya çalışsa da olayı biraz detaylı araştırınca konunun stokçulukla ilgisi olmadığı, yanlış tarım politikalarından kaynaklandığı anlaşılmıştı.
Önceki gün de TÜİK, Bitkisel Üretim İstatistiklerini açıkladı. Eskişehir bazlı yaptığım araştırmada ortaya çok da çarpıcı sonuçlar çıktı. 2018 yılında Eskişehir’de ne kadar kuru soğan üretilmiş diye baktığımda konunun stokçuluk değil tam tersi üretimsizlik olduğu net şekilde görüldü.Eskişehir’de kuru soğan üretiminin son 10 yılın en dip seviyesine gerileyerek 106 bin tona gerilediği ortaya çıktı. 2018 yılında Eskişehir’de kuru soğan üretimi %37 oranında geriledi. Bunun son 10 yılın rekor gerilemesi olduğu da öne çıkan bir diğer çarpıcı sonuçtu.
Buna göre gelelim öne çıkalım detaylara;
1. Eskişehir’de kuru soğan üretimi son 10 yıl ortalaması 155 bin 555 ton olurken 2018’de 106 bin 40 ton olarak gerçekleşti. Bu 10 yıl ortalamasından %32, bir önceki yıla göre de %37 düşüş anlamına geliyor.2. Eskişehir’de kuru soğan üretimi 2018 yılında son 10 yılın en düşük seviyesini gördü. Bugüne kadar en düşük üretim 2009’da 124 bin 375 ton olarak gerçekleşmişti. 2018’de 2009 yılından bile %14,8 daha az üretim gerçekleşti.
Dolayısıyla Eskişehir öznelinden hareketle soğan fiyatlarının bu denli artmasının nedeni iktisadi tabirle arz yetersizliğinden kaynaklı talebin karşılanamaması olduğunu söylememiz mümkün. Burada sorunun çözümü noktasında üreticiyi, halciyi, komisyoncuyu suçlamak yerine neden soğan üretiminde son 10 yılın en dip seviyesine düşüldü ve soğan üretimi neden durdu? Sorularına cevap aramak gerekiyor.
Üretici hangi gerekçe ile soğan üretmez ya da üretemez duruma geldi?
Acaba bunun nedeni, artan maliyetler, tarımsal girdi ürünlerinin ithal ediliyor olması, dövizdeki yükselişin bu ürünlerin fiyatlarını yukarıya çıkarması, tohumların tek kullanımlık olması ve ekilebilir alanların vasıflarının değiştirilmesi olabilir mi?